حقوق کارگران | افزایش حقوق کارگران
اصلاحات جدید در قانون کار کارگران | دولت حقوق کارگران را نشانه گرفت
در ادامه آخرین اخبار از افزایش حقوق کارگران را بخوانید.
خبرنگار شایلین بهبودی:
فرامرز توفیقی گفت: همین الان مشاغل به دو دسته تقسیم می‌شوند: مشاغلی با ماهیت دائم و مشاغلی با ماهیت موقت. مشاغلی که ماهیت موقت دارند در واقع همان مشاغلی هستند که به آنها اسم پروژه‌ای می‌دهند. اما کارگران برای اینکه به قرارداد دائم برسند باید پنج سال تلاش کنند. در این بین کارفرما پنج سال زمان دارد و می‌تواند در این مدت صد کارگر عوض کند و در نهایت هیچ کارگری به مرحله قرارداد دائم نرسد.
انجام اصلاحاتی در قانون کار در حال حاضر، باعث شده که بسیاری از فعالان کارگری نگرانی خود را درباره این موضوع بیان کنند و اعلام کنند که اجرای این اصلاحات در واقع به معنای لغو حقوق کارگران است.
به عقیده بسیاری از کارگران، دولت در طی دو سال گذشته نقش کارفرما را بازنویسی کرده و تمامی قوانینی که به سود کارگران بوده‌اند را سلاخی کرده است. اگرچه با نگاهی به قوانین کار و اجرای آنها، متوجه می‌شویم که بسیاری از بندهای مربوط به حقوق کارگران که کارفرما را مجبور به رعایت این حقوق می‌کند، هیچ‌گاه فرصت اجرایی شدن پیدا نکرده‌اند. اما این بازنویسی و تغییر قوانین، ضربه نهایی به حقوق کارگران است و نمی‌توان پیش بینی کرد که بعد از سرکوب مزدی و عدم امنیت شغلی، آنها باید به چه چیزی امیدوار باشند.
مساله مهم دیگر اما بحث از دست دادن نیروی کار جامعه است. اتفاقی که در سایه بی‌توجهی مسئولان به حقوق حقه کارگران در حال رخ دادن است و همین الان هم سراغ هر صنفی برویم برای اینکه بتواند از پس تامین معیشت خود و خانواده‌اش بربیاید، به یکی از کشورهای همسایه رفته تا با توجه به اینکه ارزش پول ملی طی ماه‌های گذشته افت چشمگیری پیدا کرده با دریافت حقوق به دلار کمبودها را جبران کند.
فرامرز توفیقی، رئیس کمیته دستمزد کانون عالی شورای اسلامی کار، دراین‌باره به تجارت‌نیوز می‌گوید: «مساله‌ای که متاسفانه به آن توجه نمی‌شود این است که اصلاً هیچ‌گاه تبصره ۲ ماده ۷ قانون کار در کشور ما به‌درستی اجرا نشده و نمی‌شود. به همین دلیل جرح و تعدیل‌های صورت‌گرفته نمی‌تواند بیش از اینکه الان امنیت شغلی کارگران نادیده گرفته می‌شود آن را به خطر بیندازد.»
او می‌افزاید: «در دولت روحانی مساله کمیته امنیت شغلی مطرح شد و همان موقع هم صراحتاً اعلام کردم متاسفانه تصمیم‌گیران در جلسات، دو ضلع کارفرمایی در برابر یک ضلع کارگری هستند و در نهایت بازی با قوانین و استفاده از ادبیات متفاوت که برای نوشتار متن قوانین از آن استفاده می‌کنند نه‌تنها امنیت شغلی ایجاد نمی‌کند که همان اندک امنیت را هم از بین می‌برد و امروز شاهد چنین اتفاقی هستیم.»
توفیقی ادامه می‌دهد: «به عنوان مثال افزایش مرخصی زایمان بانوان از ۶ ماه به ۹ ماه نه‌تنها از سوی کارفرما هیچ‌وقت اجرایی نشد و البته هیچ نظارتی هم برای ضمانت اجرایی آن صورت نگرفت، بلکه کارفرما به محض اینکه متوجه می‌شد خانمی باردار است، قرارداد موقت او را تمدید نمی‌کرد. همین مساله به جای کمک به زنان باعث شد همان اندک امنیت شغلی را هم که داشتند از دست بدهند.»
او یک بار دیگر با اشاره به بندی از تبصره ۲ ماده ۷ قانون کار می‌گوید: «این بازه زمانی پنج‌ساله که کارگر باید آن را طی کند تا به تنظیم قرارداد دائم برسد هیچ‌وقت به مرحله اجرا نمی‌رسد. متاسفانه ما قانون را به گونه‌ای می‌نویسیم که کارفرما به‌راحتی از آن سوءاستفاده کند.»
توفیقی می‌افزاید: «همین الان مشاغل به دو دسته تقسیم می‌شوند: مشاغلی با ماهیت دائم و مشاغلی با ماهیت موقت. مشاغلی که ماهیت موقت دارند در واقع همان مشاغلی هستند که به آنها اسم پروژه‌ای می‌دهند. اما کارگران برای اینکه به قرارداد دائم برسند باید پنج سال تلاش کنند. در این بین کارفرما پنج سال زمان دارد و می‌تواند در این مدت صد کارگر عوض کند و در نهایت هیچ کارگری به مرحله قرارداد دائم نرسد.»
این فعال کارگری ادامه می‌دهد: «حتی اگر کارفرمایی عملکرد خوبی داشته باشد این فرصت را دارد که طی این پنج سال پنج کارگر عوض کند ضمن اینکه در همین قانون قید شده قرارداد دائمی در صورتی منعقد می‌شود که کارفرما صلاح بداند و باز هم مساله این است که منافع کارفرما به امنیت شغلی و منافع کارگر ترجیح داده شده است. به همین دلیل بهتر است اصلاً این تبصره ۲ از قانون کار حذف شود.»
فرامرز توفیقی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اجرایی نشدن قوانین مصوب می‌گوید: «اجرایی نشدن تبصره ۲ ماده ۷ قانون کار و تضییع حقوق کارگران از سال ۶۹ کلید خورد. از همان سالی که دولت طبق قانون موظف شد لیست مشاغل دائم و غیردائم را اعلام کند و هیچ‌وقت این اتفاق رخ نداد. با چنین اتفاقی معلوم بود که این ماده و تبصره آن هیچ‌وقت رنگ اجرایی شدن به خود نخواهند گرفت.»
رئیس کمیته دستمزد کانون عالی شورای اسلامی کار توضیح می‌دهد: «به این ترتیب ما اگر هر تغییر ظاهری‌ای ایجاد کنیم تغییری در وضعیت کارگران رخ نمی‌دهد. تنها راه نجات از این شرایط و بهبود وضعیت جامعه کارگری این است که اولاً دولت فراموش کند کارفرماست و به عنوان تسهیل‌گر وارد شود و در راستای تسهیل‌گری اقدام کند و در ثانی قدرت جامعه کارگری افزایش پیدا کند.»
او در پایان می‌گوید: «باید این نکته را در نظر بگیریم که تا وقتی مولفه‌های تاثیر بر قوام صنایع دچار مشکل است یقیناً امنیت شغلی هم محلی از اعراب ندارد و نمی‌توانیم با شعارهای دهان‌پرکن و حرف‌های قشنگ این مهم را به مرحله اجرا بگذاریم.»
بابایی درباره اظهارات معاون وزیر کار مبنی بر اینکه لایحه پیشنهادی اصلاح مواد ۴۱ و ۱۶۷ قانون کار برای تعیین مزد کارگران به زودی به دولت ارائه می‌شود، تاکید کرد: این موضوع مبنای قانونی ندارد و مجلس هم در این رابطه واکنش نشان خواهد داد، زیرا ما جزو کشورهایی هستیم که به مقاوله نامه‌های بین المللی پیوستیم و تعیین مزد باید با توافق کارگران باشد.
رحمت‌الله نوروزی، نایب رییس فراکسیون کارگری مجلس نیز گفت: همواره شورای عالی کار در این زمینه نقش‌آفرین بوده است اما اکنون در این قضیه تلاش شده است تا توپ را در زمین مجلس اندازند. اینکه از مسوولیت خود شانه خالی کنیم، کار خوبی نیست. هر سال رهبر انقلاب در اردیبهشت‌ماه بر امرار معاش کارگران به‌عنوان حداقلی‌ترین اقدام تاکید دارند. وزارت کار متولی این امر است و باید پاسخگو باشد که برای این اقدامات حداقلی چکار کرده است؟
وی متذکر شد: برای قشری که هم در جنگ، هم در انقلاب، هم در سازندگی و هم در شرایط تحریم‌های ظالمانه پای انقلاب ایستاده‌اند و برای قشر کارگری که با جان و دل خالصانه مجاهدانه کرده و زحمت کشیده‌اند باید این اقدامات حداقلی را فراهم کنیم. تعیین مزد کارگران قرار سه‌جانبه میان کارگر، کارفرما و دولت است. این امر را باید وزیر تدبیر کند. کارگران ما قشر زحمت‌کشی هستند. آقای مرتضوی نیز به‌عنوان وزیر کار و متولی این امر باید این کار را دنبال کنند. پس از انقلاب همیشه دولت‌ها در ماجرای تعیین حداقل مزد کارگران نقش‌آفرین بوده‌اند و وزیر کار با تعامل با نمایندگان کارگری این امر را اجرایی کرده‌اند. بنابراین سپردن مسئولیت تعیین حداقل مزد کارگران از شورای عالی کار به مجلس، شانه خالی کردن وزیر کار از مسئولیتی است که برعهده خودش است.
با این وجود، وزیر کار آخر فروردین ماه در پاسخ به سوالی پیرامون وضعیت لایحه واگذاری تعیین نرخ دستمزد کارگران به مجلس گفت؛ لایحه واگذاری تعیین دستمزد در حوزه کارشناسی وزارتخانه در حال بررسی است، در بخش کارشناسی وزارتخانه است که بعد باید به دولت ارسال شود و در صورت تصویب در هیات دولت به مجلس ارسال خواهد شد.
مرتضوی همچنین دهم اردیبهشت در مورد لایحه اصلاح قانون کار بیان کرد: چون در حال حاضر یک تشکل از کارگران در شورای عالی کار حضور دارند، با ارائه لایحه اصلاح موادی از قانون کار باید از دو تشکل قانونی دیگر هم در شورای عالی کار حضور داشته باشند.
وی تاکید کرد: وظیفه شورای عالی کار فقط تعیین حداقل مزد نیست وظایف دیگری هم دارد لذا پیشنهاد دادیم که حداقل مزد کارگران با مشورت شرکای اجتماعی در مجلس که متشکل از نمایندگان آحاد جامعه هستند، در لایحه بودجه و همزمان با حقوق کارمندان دولت تعیین شود.
در این میان اما برخی کارشناسان با وجود این فشارها، بعید می‌دانستند که نحوه تعیین حقوق کارگران تغییر کند.حمید حاج‌اسماعیلی، کارشناس بازار کار گفت: دولت مستاصل شده است و رفتار نادرستی که دولت در سال ۱۴۰۱ در تعیین دستمزد برای کارگران انجام داد، در سال ۱۴۰۲ نیز تکرار کرد.
وی افزود: دولت برای فرار، این اظهارات را بیان می‌کند که دستمزد را به مجلس واگذار کنیم؛ به طوری که در سال جدید با لایحه‌ای که ادعا می‌کند به مجلس خواهد فرستاد، دستمزد را پیشنهاد می‌دهد که در مجلس تعیین شود.
این کارشناس بازار کار تصریح می‌کند: واقعیت این است که قانون در حال حاضر این اختیار را به شورای عالی کار داده است و تا زمانی که قانون تغییر نکند، چنین امکانی وجود ندارد.
حاج‌اسماعیلی عنوان می‌کند: من بعید می‌دانم که مجلس چنین کاری را قبول کند؛ با وجود اینکه فرقی نمی‌کند و در مجلس هم اگر بخواهد دستمزد تعیین شود، حتما باید سازوکاری برای حضور نمایندگان کارگری در قانون دیده شود.
وی متذکر می‌شود: اساس و استاندارد تعیین دستمزد در دنیا این است که خود کارگران برای آن چانه‌زنی می‌کنند و بخشی از میز مذاکره در چانه‌زنی‌های دستمزد هستند.
این کارشناس بازار کار یادآور می‌شود: اینکه وزیر کار بیان کرد تعیین دستمزد را باید به مجلس واگذار کنیم، نشانه استیصال وزیر کار است و او درمانده شده است. اما نشانه قوت گروه کارگری است که حاضر نشده از دستورات و سلیقه‌ها و آمار و ارقامی که ارائه می‌دهد، تبعیت کند. دولت برای فرار از معرکه، این بحث‌ها را مطرح می‌کند.
در این کش و قوس‌های خبری اما در هفته جاری در مقابل همه انتقادها و گلایه‌ها نسبت به تغییر روس تعیین دستمزد، در نهایت دولت از موضع خود عقب‌نشینی کرد. بر همین اساس سخنگوی دولت ۱۸ اردیبهشت‌ماه در واکنش به اظهارنظر مسوولان وزارت کار درباره واگذاری تعیین حقوق کارگران از سوی مجلس و حذف سه‌جانبه‌گرایی، تاکید کرد: دولت هیچ تصمیمی درخصوص واگذاری مرجع تعیین حقوق کارگران به مجلس نگرفته و به سه‌جانبه‌گرایی معتقد است.
وی عنوان کرد: دولت به اصل ۳ جانبه‌گرایی معتقد است. تضمین حقوق کارگر و کارفرما در گروی اصل سه‌جانبه‌گرایی خواهد بود. دولت در این موضوع هیچ برنامه و لایحه‌ای ندارد هیچ لایحه‌ای در این خصوص نه تصویب شده و نه در این دولت تصویب خواهد شد دولت مخالف نقض اصل سه‌جانبه‌گرایی و واگذاری آن به مجلس شورای اسلامی است.
بلافاصله پس از این اظهارنظر، وزیر کار از عقب‌نشینی این وزارتخانه برای اصلاح ماده ۴۱ قانون کار خبر داد و گفت: دستور آقای رئیس‌جمهور روی چشم ما جا دارد و فعلا اراده‌ای برای اصلاح این ماده قانونی نداریم.
وی با اشاره به موضوع پیشنهاد تعیین حقوق و دستمزد کارگران در مجلس گفت: در مورد ماده ۴۱ و ماده ۱۶۷ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی پیشنهاد اصلاحیه داشت که در جلسه روز کارگر که با حضور رئیس جمهور برگزار شد برخی از نمایندگان تشکل‌ها از رئیس‌جمهور درخواست کردند که بگذاریم ماده ۴۱ به همان سبک بماند و همواره شورای‌عالی اشتغال حداقل حقوق و دستمزد کارگران را مانند گذشته تعیین کند و این امر به مجلس شورای اسلامی سپرده نشود.
وی افزود: رئیس‌جمهور نیز اشاره‌ای داشتند که ما آن را درک کردیم و از ارسال لایحه اصلاح ماده ۴۱ عقب‌نشینی کردیم.
ارسال دیدگاه